Na amata i le spandex, o se faʻataʻitaʻiga atamai "faʻalauteleina" na fausia e le DuPont chemist Joseph Shivers.
I le 1922, na maua ai e Johnny Weissmuller le taʻutaʻua mo le taʻalo Tarzan i le tifaga.Na ia fa'amae'aina le 100-mita freestyle i le 58.6 sekone i lalo ifo o le minute, ma fa'ate'ia ai le lalolagi o ta'aloga.E leai se isi na popole pe na maitauina po o le a le ituaiga ofutino o loo ia ofuina.O le cotton faigofie.E matua'i fa'afeagai ma le suti fa'atekinolosi na ofuina e Amerika Caleb Drexel na manumalo i le pine auro i le 47.02 sekone i le Olimipeka i Tokyo!
Ioe, i le 100 tausaga, ua suia auala aʻoaʻoga, e ui o Weissmuller e faʻamamafa le olaga.Na avea o ia ma se tagata mulimuli ma le naunau i le taumafataga a Dr. John Harvey Kellogg, enema ma faamalositino.Dressel e le o se mea'ai fua.E fiafia o ia i aano o manufasi ma amata lona aso i se taumafataga o le taeao maualuga-carb.O le eseesega moni o le toleniga.Drexel e fa'atautaia a'oa'oga fa'akomepiuta i luga ole laiga i luga o masini alo ma uila fa'amau.Ae e leai se masalosalo o lona ofu aau foi e faia ai se eseesega.E moni e le o le tau o le 10 sekone, ae a tuueseese le au aau sili i aso nei i se vaega o le sekone, o le ie ma le faiga o le ofu aau e matua taua tele.
Soʻo se talanoaga e uiga i tekinolosi taʻele e tatau ona amata i le vavega o spandex.O le Spandex o se mea faʻapipiʻi e mafai ona faʻaloloa pei o le paʻu ma toe foʻi faʻapitoa i lona foliga muamua.Ae e le pei o le paʻu, e mafai ona gaosia i foliga o filo ma mafai ona lalagaina i ie.O le Spandex o se faʻataʻitaʻiga atamai "faʻalauteleina" na fausia e le DuPont chemist Joseph Schiffer i lalo o le taʻitaʻiga a William Chachi, o le lauiloa mo le fatuina o cellophane e le susu e ala i le ufiufi o mea i se vaega o le nitrocellulose.O le fa'afouina o ofu ta'aloga e le'o le fa'amoemoe muamua a Shivers.I lena taimi, o fusi e faia i le paʻu o se vaega masani o laei o tamaitai, ae o le manaʻoga mo le paʻu sa le lava.O le luʻitau o le fausia lea o se mea faʻapipiʻi e mafai ona faʻaogaina mo fusi e fai ma sui.
Ua fa'alauiloa e DuPont polymers e pei o le nylon ma le polyester i le maketi ma e tele lona tomai i le tu'ufa'atasiga o macromolecules.O Shivers e maua ai le spandex e ala i le tuufaatasia o "poloka copolymers" ma isi vaega maupa'u ma malo.E iai foʻi lala e mafai ona faʻaogaina e "fesoʻotaʻi" molelaʻau e maua ai le malosi.O le taunuʻuga o le tuʻufaʻatasia o le spandex ma le cotton, ie, nylon poʻo le fulufulu mamoe o se mea e faʻamama ma faʻalelei e ofuina.E pei ona amata ona gaosia e le tele o kamupani lenei ie, na talosaga DuPont mo se pateni mo lana lomiga o le spandex i lalo o le igoa "Lycra".
I le 1973, na ofuina ai e tagata fautasi Siamani Sasae ni ofu taele mo le taimi muamua, ma talepe ai faamaumauga.Atonu e sili atu ona fesoʻotaʻi ma lo latou faʻaogaina o vailaʻau faʻamaʻi, ae e faʻafefe ai le mea faʻatauva a Speedo.Fa'atūina i le 1928, o le kamupani o se tagata fai su'ega ta'ele'ele fa'asaienisi, e sui ai le cotton i le silika i ona 'au'au "Racerback" e fa'aitiitia ai le tete'e.I le taimi nei, ona o le manuia o Siamani Sasae, na sui ai Speedo i le ufiufi spandex i Teflon, ma faʻapipiʻi tamaʻi tuasivi foliga V pei o le paʻu malie i luga, lea e fai mai e faʻaitiitia ai le vevesi.
E oo atu i le 2000, ua tupu a'e lea i se suti atoa o le tino na atili faaitiitia ai le tetee, ona o le vai na maua e pipii mau i le pa'u nai lo mea e fai ai ofu aau.I le 2008, na suitulaga ai le polyurethane panels polytetrafluoroethylene.O lenei ie ua fausia nei i le Lycra, nylon ma le polyurethane na maua e maileia ai ni taga ea laiti e fa'afefe ai tagata aau.O le lelei iinei o le ea tetee e itiiti ifo nai lo le vai.O nisi kamupani e taumafai e fa'aoga suti polyurethane mama ona o lenei mea e mitiia lelei le ea.Faatasi ai ma nei "manuia" taʻitasi, faʻaitiitia le taimi ma faʻatupuina tau.E sili atu i le $500 le tau o se suti fa'atekonolosi maualuga.
O le faaupuga "faʻamalosi faʻapitoa" na osofaʻia a matou upu.I le 2009, na filifili ai le International Swimming Administration (FINA) e faapaleni le malae ma faʻasa uma ofu aau atoa ma soʻo se ofu aau e faia i ie e le o lalagaina.E lei taofia ai le tuuga e faaleleia suti, e ui o le numera o luga o le tino e mafai ona latou ufiufi ua faʻatapulaʻa nei.Mo le Olimipeka a Tokyo, na fa'alauiloa ai e Speedo se isi suti fou na faia i ni fa'ailoga e tolu o ie eseese, o lona fa'amatalaga o fa'amatalaga fa'apitoa.
Spandex e le fa'agata i ofu aau.O fa'ase'e, pei o tagata ti'eti'e uila, oomi i totonu o se suti lamolemole spandex e fa'aitiitia ai le tete'e o le ea.O laei o tamaʻitaʻi o loʻo faʻamauina pea mo se vaega tele o le pisinisi, ma o le spandex e oʻo lava i le faʻaogaina o leggings ma jeans, faʻapipiʻi le tino i le tulaga saʻo e nana ai patupatu le fiafia.E tusa ai ma le faiga fou o aau, atonu o le a na o le faʻafefe e le au tauva o latou tino le lavalava i se polymer faapitoa e faʻaumatia ai soʻo se mea e teteʻe ai i le ofuina!A uma mea uma, o le Olimipeka muamua na tauva le lavalava.
Joe Schwarcz o le faatonu o le McGill University's Office of Science and Society (mcgill.ca/oss).Na te talimalo i le Dr. Joe Show i le CJAD Radio 800 AM i Aso Sa uma mai le 3 i le 4 i le afiafi
Saini e maua ai ulutala i aso taitasi mai le Montreal Gazette, o se vaega o le Postmedia Network Inc.
Postmedia ua tuuto atu i le faatumauina o se talanoaga malosi ae le faalauaiteleina ma uunaia tagata faitau uma e faasoa mai o latou manatu i luga oa tatou tala.Atonu e o'o ile itula e fa'aalia ai fa'amatalaga ile upegatafa'ilagi.Matou te talosaga atu ia te oe ina ia tumau au faamatalaga e talafeagai ma faaaloalo.Ua matou fa'atagaina fa'amatalaga imeli-afai e te maua se tali fa'amatalaga, se fa'afouga i se filo fa'amatalaga e te mulimuli ai, po'o se fa'amatalaga fa'aoga e te mulimuli ai, o le a e mauaina nei se imeli.Fa'amolemole asiasi i la matou Ta'iala mo Nu'u mo nisi fa'amatalaga ma fa'amatalaga ile fa'afefea ona fetu'una'i tulaga imeli.
© 2021 Montreal Gazette, o se vaega o le Postmedia Network Inc. aia tatau uma ua taofia.E matua fa'asaina le tufatufaina atu, fa'asalalauina po'o le toe lolomiina e le'i fa'atagaina.
O lenei 'upega tafaʻilagi e faʻaogaina kuki e faʻapitoa ai au mea (e aofia ai faʻasalalauga) ma faʻatagaina i matou e iloilo a matou fefaʻatauaiga.Faitau atili e uiga i kuki iinei.I le fa'aauauina o le fa'aogaina o la matou 'upega tafa'ilagi, ua e malilie i la matou aiaiga o auaunaga ma faiga fa'alilolilo.


Taimi meli: Oke-22-2021